Trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, Tứ Phủ Thánh Cậu là một nhóm thánh có vai trò đặc biệt, đứng sau Tứ Phủ Thánh Cô.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Tứ Phủ Thánh Cậu, gồm những ai và quyền phép của các cậu như thế nào.
Tứ Phủ Thánh Cậu Gồm Những Ai?
Tứ Phủ Thánh Cậu bao gồm 12 vị thánh cậu, được biết đến với hình tượng nam thiếu niên, nhanh nhẹn, xông xáo, mạnh mẽ và hiếu động. Các cậu mang những phẩm chất anh minh, hào phóng nhưng cũng rất cương trực và thẳng thắn. Các thánh cậu thường phù hộ cho các gia đình buôn bán và những người muốn cầu học hành thi cử công danh.
Danh sách các thánh cậu trong Tứ Phủ Thánh Cậu bao gồm:
- Cậu Hoàng Cả: Còn gọi là Cậu Hoàng Cả Sòng Sơn, ngự tại đền Sòng. Cậu ít khi về đồng và thường mặc áo đỏ.
- Cậu Hoàng Đôi: Theo hầu Mẫu tại Sòng Sơn, Phố Cát, Đồi Ngang, khi ngự đồng mặc áo xanh và múa hèo.
- Cậu Hoàng Bơ Thoải: Theo hầu Mẫu Thoải và Vua Cha Bát Hải, thường ngự tại các đền Thoải Phủ, mặc áo trắng khi về đồng.
- Cậu Hoàng Tư (Cậu Đệ Tứ): Thuộc hàng Địa Phủ, theo hầu Quan Lớn Đệ Tứ Khâm Sai và Chầu Đệ Tứ Khâm Sai, khi về đồng mặc áo vàng.
- Cậu Bé Đồi Ngang (Cậu Hoàng Quận, Cậu Bé Quận): Con trai của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, ngự tại Phủ Đồi Ngang, thường mặc áo xanh khi về đồng.
- Cậu Bé Hoàng
- Cậu Bé Bản Đền: Tương tự như Cô Bản Đền Bản Cảnh, các cậu hầu tại bản đền cụ thể.
Quyền Phép của Tứ Phủ Thánh Cậu
Các thánh cậu được coi là những hoàng tử nơi thiên cung, được vua cha Ngọc Hoàng cho giáng trần để giúp dân an cư lạc nghiệp hoặc dẹp giặc cứu nước. Mỗi cậu có quyền phép riêng, thường thể hiện qua các nghi lễ hầu đồng.
- Cậu Hoàng Cả: Khi ngự đồng, cậu thường mặc áo đỏ và ít khi về đồng.
- Cậu Hoàng Đôi: Khi ngự đồng, cậu mặc áo xanh, múa hèo và phán ngự thông truyền.
- Cậu Hoàng Bơ Thoải: Khi ngự đồng, cậu mặc áo trắng, biểu diễn chèo đò và giăng lưới bắt cá.
- Cậu Hoàng Tư: Khi ngự đồng, cậu mặc áo vàng, múa cung tên và cờ kiếm.
- Cậu Bé Đồi Ngang: Khi ngự đồng, cậu mặc áo xanh.
Tứ Phủ Thánh Cậu trong Tín Ngưỡng Thờ Mẫu của Người Việt
Tứ Phủ Thánh Cậu thường hầu cận các vị thánh quan trọng trong Tứ Phủ Quan Hoàng và thường không có nhiều tài liệu ghi chép về thân thế. Các thánh cậu được thờ tại Lầu Cậu trong các đền điện phủ thờ Mẫu, thường không có sự tích cụ thể như các cô.
Các cậu thường được gọi theo tên ngôi thứ của các Quan Hoàng. Ví dụ, đền Quan Hoàng Bơ Phủ có Cậu Hoàng Bơ Phủ. Các cậu được coi là các hoàng tử giáng trần để giúp dân và thường được hầu cận các vị quan trong Tứ Phủ Quan Hoàng.
Hầu Đồng Tứ Phủ Thánh Cậu
Khi hầu đồng, chỉ có Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, và Cậu Hoàng Tư là thường giáng đồng. Các cậu bé khác ít khi giáng đồng. Trang phục của các cậu giống nhau, chỉ khác nhau ở màu áo theo ngôi vị.
Các cậu thường múa hèo, múa gậy, bắn cung, nhảy ngựa và reo hò vang lừng. Riêng Cậu Bơ có thể múa chèo thuyền hay giăng lưới bắt cá.
Duy chỉ có Cậu Bé Đồi Ngang trong Tứ Phủ Thánh Cậu ở Phủ Đồi Ngang được coi là con trai của Thánh Mẫu Liễu Hạnh khi ngài giáng sinh lần thứ ba.
Hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Tứ Phủ Thánh Cậu và vai trò của các cậu trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt.