Tin tức
Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường
Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường là vị thánh quan cuối trong hàng Lục Phủ Tôn Ông, gắn với vùng đất Triệu Tường (Thanh Hóa), biểu tượng cho sự trung nghĩa, ngay thẳng và sự bảo hộ bình an cho con nhang đệ tử trong tín ngưỡng Tứ Phủ.
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ – một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, hệ thống thần linh được sắp xếp thành nhiều tầng bậc, mỗi vị đều có vai trò và ý nghĩa riêng. Nếu như Tam Tòa Thánh Mẫu là tối cao, Ngũ Vị Tôn Quan đứng đầu hệ thống quan lớn, thì phía sau còn có Lục Phủ Tôn Ông – năm vị Quan từ Đệ Lục đến Đệ Thập. Đây là những vị quan gắn bó với từng địa danh cụ thể, được nhân dân truyền tụng và thờ phụng qua bao thế hệ.
Trong số đó, Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường giữ vị trí cuối cùng, nhưng lại mang một sắc thái đặc biệt: vừa nghiêm nghị, chính trực, vừa gần gũi với đời sống tâm linh dân gian. Ngài được xem là vị quan hộ mệnh cho những người ngay thẳng, bảo hộ gia đạo, phù trợ công danh và giải trừ tai ách.
Lục Phủ Tôn Ông trong hệ thống Tứ Phủ
Vị trí đặc biệt của Lục Phủ
Lục Phủ Tôn Ông là tên gọi chung của năm vị Quan lớn, từ Đệ Lục đến Đệ Thập. Nếu Ngũ Vị Tôn Quan được coi như hàng đầu lĩnh, thay Mẫu cai quản bốn phủ Thiên – Địa – Thoải – Nhạc, thì Lục Phủ lại đại diện cho những vị quan từng có công lao cụ thể, gắn liền với nhân dân và các vùng đất lịch sử.
Việc thờ Lục Phủ Tôn Ông cho thấy sự phong phú của tín ngưỡng Tứ Phủ, vừa linh thiêng vừa gần gũi. Người dân coi các vị Quan này là “người thật – việc thật” đã hóa thần, bởi vậy mà tín ngưỡng càng trở nên bền vững.
Danh sách các Quan trong Lục Phủ
- Quan Lớn Đệ Lục Giang Sơn – biểu tượng cho sức mạnh núi sông.
- Quan Lớn Đệ Thất Đào Tiên – gắn với tích tiên giới, biểu tượng phúc lộc.
- Quan Lớn Đệ Bát Đồng Bằng Sông Diêm – biểu tượng cho sự màu mỡ, sinh sôi.
- Quan Lớn Đệ Cửu – biểu tượng cho sự bảo hộ, uy vũ.
- Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường – gắn với vùng đất Triệu Tường (Thanh Hóa), biểu tượng cho sự trung nghĩa.
Ý nghĩa Lục Phủ Tôn Ông
Thờ Lục Phủ Tôn Ông là sự tôn vinh những phẩm chất cao đẹp: trung nghĩa, ngay thẳng, bảo quốc an dân. Người dân tin rằng các ngài sẽ phù hộ cho đời sống ấm no, giúp con cháu giữ đạo hiếu và tìm thấy sự bình an trong cuộc sống hiện đại.
Sự tích và công hạnh Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường
Vùng đất Triệu Tường linh thiêng
Triệu Tường (Thanh Hóa) vốn nổi tiếng là vùng đất thiêng, nơi phát tích nhiều danh thần. Người dân ở đây gắn bó với nông nghiệp, giàu tinh thần hiếu học và có truyền thống thờ phụng thần linh. Quan Lớn Đệ Thập được tin là vị quan của vùng đất này, từ đó mà dân gian gọi là Quan Triệu Tường.
Triệu Tường không chỉ là địa danh, mà còn là ký hiệu văn hóa – gắn liền với sự chính trực, hiên ngang. Khi nhắc đến Quan Đệ Thập, người ta nhớ ngay đến vùng đất này như một minh chứng cho gốc tích linh thiêng.
Văn võ song toàn – chính trực kiên cường
Truyền tích kể lại rằng Quan Đệ Thập là vị quan văn võ toàn tài. Trong thời loạn, ngài cầm quân giữ nước, giúp vua dẹp loạn, bảo vệ dân lành. Trong thời bình, ngài là bậc quan thanh liêm, chính trực, thương dân như con, xét xử công minh.
Phẩm hạnh của ngài thể hiện ở hai điểm nổi bật:
- Trung quân – ái quốc: tuyệt đối trung thành với đất nước, sẵn sàng xả thân vì xã tắc.
- Thương dân – chính trực: đặt lợi ích dân lành lên trên hết, ghét điều gian tà.
Hiển thánh – che chở muôn dân
Sau khi hóa, Quan Lớn Đệ Thập được dân gian thờ phụng. Người ta tin rằng ngài hiển linh, thường giúp dân giải tai ách, phù trợ công danh, đặc biệt linh ứng cho những ai ngay thẳng, học hành, thi cử.
H5: Phù hộ học hành – công danh
Nhiều gia đình có con em đi thi thường thắp nhang cầu Quan Đệ Thập phù trợ. Người ta tin rằng ngài giúp mở trí tuệ, sáng đường công danh.
H5: Bảo hộ buôn bán – làm ăn
Người buôn bán, làm ăn cũng cầu ngài để được thuận lợi, không gặp trở ngại, giữ vững chữ tín trong kinh doanh.
Ý nghĩa tâm linh khi thờ Quan Lớn Đệ Thập
Biểu tượng trung nghĩa
Quan Đệ Thập là tấm gương trung nghĩa, sống thẳng thắn, dám làm điều phải. Thờ ngài cũng là lời nhắc nhở con cháu giữ đạo làm người, “sống ngay thì trời biết, đất biết, thần linh chứng giám”.
Giải tai, ban phúc
Người dân tin rằng ngài giúp hóa giải điều xấu, ban cho gia đình sự bình an. Bởi vậy, trong lễ cầu an, lễ giải hạn, nhiều người thường khấn danh hiệu Quan Đệ Thập để mong được ngài chứng giám.
Kết nối cội nguồn
Việc thờ Quan Đệ Thập cũng chính là một cách gắn bó với truyền thống. Qua việc kể chuyện về ngài, người già dạy con cháu sống hiếu nghĩa, nhớ ơn tổ tiên, giữ gìn phong tục.
Nghi thức thờ cúng Quan Lớn Đệ Thập
Bàn thờ và cách bày trí
Bàn thờ Quan Lớn Đệ Thập thường nằm trong hệ thống thờ Tứ Phủ. Tượng Quan được đặt trên ngai hoặc khám thờ, uy nghiêm, mặc quan phục. Phía trước có bát hương, lọ hoa, mâm bồng, chân nến.
H5: Nguyên tắc đặt tượng
- Tượng phải an vị đúng chỗ, không xê dịch tùy tiện.
- Kích thước tượng phù hợp không gian: nhỏ (40–50 cm) cho nhà phố, lớn (80–100 cm) cho phủ điện.
- Hướng đặt bàn thờ phải trang trọng, thoáng sáng, tránh nơi uế tạp.
Ngày tiệc Quan Đệ Thập
Theo truyền khẩu, tiệc Quan rơi vào 10/10 âm lịch. Ngày này, các phủ đền làm lễ lớn, rước văn chầu, hầu bóng để tưởng nhớ công lao và cầu phúc.
Giá hầu Quan Đệ Thập
Trong hầu đồng, khi Quan Đệ Thập giáng, thường thể hiện sự nghiêm nghị, uy vũ, ban phát lộc tài. Giá Quan Đệ Thập ít phổ biến hơn so với các vị đầu hàng, nhưng luôn được đón tiếp trang trọng, linh thiêng.
Những kiêng kỵ khi thờ Quan Lớn Đệ Thập
Không đặt bàn thờ nơi uế tạp
Tuyệt đối không đặt bàn thờ ở gần nhà vệ sinh, gầm cầu thang hay chỗ ẩm thấp. Điều này bị coi là bất kính với thần linh.
Không dùng lễ giả
Lễ dâng Quan phải là lễ tươi sạch, không dùng hoa giả, quả nhựa hay đồ hỏng. Người xưa có câu: “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành.”
Giữ lời hứa
Nếu con nhang khấn hứa điều gì thì phải giữ đúng. Việc thất hứa trước cửa Thánh là điều đại kỵ, khiến lễ không linh.
Lau dọn bàn thờ định kỳ
Ban thờ phải được lau chùi sạch sẽ, thay nước, thay hoa định kỳ. Bát hương khi cần thay tro phải làm lễ an vị cẩn thận, tránh tự ý xê dịch.
Quan Lớn Đệ Thập trong văn hóa dân gian
Đền phủ thờ ngài
Quan Đệ Thập được thờ nhiều nơi, đặc biệt tại:
- Vùng Triệu Tường (Thanh Hóa).
- Phủ Dầy (Nam Định).
- Phủ Tây Hồ (Hà Nội).
Sự hiện diện này cho thấy tín ngưỡng thờ Quan Lớn Đệ Thập lan tỏa rộng rãi, vượt khỏi phạm vi địa phương.
Ca dao, tục ngữ truyền tụng
Người dân truyền miệng câu ca:
“Quan Đệ Thập Triệu Tường đất thiêng,
Ban phúc, trừ tai, uy linh sáng ngời.”
Câu ca vừa ngợi ca uy linh, vừa phản ánh niềm tin của nhân dân vào sự che chở của ngài.
Đồ thờ Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường
Vật phẩm cần có
- Tượng thờ Quan Đệ Thập.
- Bát hương, ngai thờ, khám thờ.
- Chân nến, lọ hoa, mâm bồng.
- Đài chén thờ, trầu cau, oản phẩm.
Địa chỉ uy tín
Đồ thờ Chí Trung – thôn Đồng, làng nghề Sơn Đồng, Hà Nội. SĐT: 0961 686 978.
Cơ sở chuyên cung cấp tượng thờ Lục Phủ Tôn Ông, Ngũ Vị Tôn Quan, Tam Tòa Thánh Mẫu, chạm khắc tinh xảo, sơn son thếp vàng theo đúng mỹ nghệ truyền thống.
Giữ gìn tín ngưỡng thờ Quan Lớn Đệ Thập – giữ lấy hồn Việt
Việc thờ Quan Lớn Đệ Thập không chỉ dừng lại ở khía cạnh tâm linh cá nhân. Đây còn là cách người Việt duy trì bản sắc, nuôi dưỡng đạo hiếu và lòng biết ơn tiền nhân. Trong nhịp sống hiện đại, khi nhiều giá trị truyền thống có nguy cơ mai một, thì việc giữ ban thờ, thắp nhang Quan Đệ Thập lại càng có ý nghĩa.
Người dân tin rằng, khi sống ngay thẳng, giữ đạo trung hiếu, thì dù gian khó cũng có thánh thần phù hộ. Mỗi nén nhang dâng Quan không chỉ là cầu xin, mà còn là lời hứa sống tốt đẹp hơn.
Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường – vị quan của đất Triệu, vị thánh của lòng dân, là ngọn đèn soi sáng cho con cháu giữ lấy gốc rễ, để hồn Việt mãi trường tồn.