Tin tức
Chầu Cung Lục Nương – Đệ Lục Thánh Chầu
Chầu Cung Lục Nương – Đệ Lục Thánh Chầu trong hàng Tứ Phủ – được thờ phụng tại Lục Cung Linh Từ (còn gọi là Đền Chín Tư, Đền Lũng) thuộc thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Đây là nơi linh thiêng, gắn bó với niềm tin của con nhang đệ tử khắp miền.
Trong suốt chiều dài lịch sử, người Việt vẫn giữ truyền thống kính thờ các vị thánh thần – những bậc hiển linh phù trợ dân lành, bảo hộ mưa thuận gió hòa, đem lại cuộc sống an yên. Trong tín ngưỡng Tứ Phủ – Tam Tứ Phủ Thánh Chầu – hình tượng Chầu Cung Lục Nương hiện lên vô cùng đặc biệt. Không chỉ bởi Chầu thuộc hàng Đệ Lục Thánh Chầu, mà còn vì ngôi đền thờ chính ở Hữu Lũng, Lạng Sơn gắn liền với nhiều huyền tích, nơi lưu giữ bao lớp ký ức văn hóa và tín ngưỡng dân gian.
Người dân Lạng Sơn gọi ngôi đền này là Lục Cung Linh Từ hay Đền Chín Tư. Từ bao đời nay, đền trở thành nơi hội tụ lòng thành của khách thập phương. Không chỉ để cầu an, cầu tài lộc, mà còn là để tìm lại sự yên bình trong tâm hồn giữa cuộc sống đầy biến động.
Thần tích và thân thế Chầu Cung Lục Nương
Vị trí trong hệ thống Tứ Phủ Thánh Chầu
Trong hàng Thập Nhị Thánh Chầu, mỗi vị có một thân tích, một quyền năng riêng. Nếu Chầu Năm Suối Lân gắn liền với vùng đất Thái Nguyên thì Chầu Lục – hay còn gọi là Chầu Cung Lục Nương – lại hiển linh nơi miền biên viễn Hữu Lũng (Lạng Sơn).
Người dân tin rằng Chầu được Ngọc Hoàng sai xuống cai quản lục cung tiên nữ. Chính vì vậy, trong dân gian còn lưu danh hiệu của Chầu là Lục Cung Tiên Chúa. Một số truyền thuyết lại kể Chầu là vị thánh nữ “khâm sai cho Mẫu Liễu Hạnh”, chứng tỏ Chầu có địa vị đặc biệt trong hàng Tứ Phủ.
Sự tích giáng sinh và hiển thánh
Thần tích lưu truyền nhiều dị bản. Có bản kể rằng, Chầu vốn là tiên nữ trên thiên đình, khi dâng rượu chẳng may làm rơi chén ngọc quý nên bị Ngọc Hoàng trích giáng xuống trần gian 15 năm. Chầu được sinh ra ở miền Chín Tư, Hữu Lũng, trong gia đình họ Trần – mẹ là Hoàng thị. Có truyền thuyết khác lại ghi ngài mang tên Quách Thị Hồng Hoa, hạ sinh trong gia tộc người Nùng.
Khi còn ở hạ giới, Chầu nổi tiếng hiền hậu, thông minh, biết giúp dân cày cấy, dạy trồng dâu nuôi tằm, dệt vải, và chữa bệnh bằng lá rừng. Sau khi mãn hạn giáng trần, Chầu trở về trời nhưng thương nhớ dân gian nên được Ngọc Đế cho hiển thánh, cai quản vùng non ngàn Lạng Sơn.
Hình tượng dân gian
Người dân miêu tả Chầu với dung nhan đoan trang, phúc hậu, gương mặt trầm tĩnh mà ánh mắt ấm áp. Khi hầu đồng, Chầu thường giáng trong trang phục áo xanh lam, áo tím hoặc áo chàm, đầu đội khăn củ ấu, thắt lưng đeo dao, vai gùi – biểu tượng cho đời sống núi rừng. Hình ảnh này vừa gần gũi, vừa linh thiêng, khiến ai chứng kiến cũng thấy lòng mình trầm xuống, chan chứa niềm tin.
Vai trò và quyền phép của Chầu Cung Lục Nương
Người bảo hộ miền biên ải và sông núi
Lạng Sơn vốn là vùng đất biên cương, nơi sông suối hiểm trở, rừng núi trập trùng. Người dân từ bao đời đã tin rằng có Chầu Lục che chở, phù hộ. Bởi vậy, khi qua đèo dốc hay bến nước, người ta thường thắp hương cầu nguyện Chầu, mong bình an.
Có câu ca lưu truyền:
“Lạng Sơn mây phủ trời cao,
Đền Chầu Lục ngự ngọn đồi rêu phong.
Ai qua ghé lại khấn mong,
Bình an, tài lộc, thong dong đường dài.”
Ban tài lộc, phù trợ làm ăn
Không chỉ bảo hộ an toàn, Chầu còn được xem là vị thánh ban tài lộc. Những người làm ăn, đặc biệt là buôn bán đường xa, đường thủy, thường khấn Chầu để được thuận lợi. Người dân gọi Chầu là “Bà Thánh độ tài”, bởi nhiều câu chuyện kể rằng nhờ lễ Chầu mà việc làm ăn bỗng hanh thông, vốn liếng sinh sôi.
Hiển linh ứng nghiệm
Có nhiều giai thoại kể lại việc Chầu báo mộng. Có người trong cơn bệnh tật, mơ thấy Chầu về chỉ cho lá thuốc chữa trị; có thương nhân khánh kiệt, đến đền Chầu lễ bái rồi công việc thuận buồm xuôi gió. Dẫu chỉ là truyền thuyết, nhưng đã làm dày thêm niềm tin dân gian: “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”.
Đền Chầu Lục – Lục Cung Linh Từ Hữu Lũng, Lạng Sơn
Vị trí địa lý và tên gọi
Đền Chầu Lục – Lục Cung Linh Từ – nằm ở thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Dân gian quen gọi là Đền Chín Tư hay Đền Lũng. Đây được xem là nơi Chầu Cung Lục Nương giáng sinh và hiển thánh.
Kiến trúc và cảnh quan
Đền tọa lạc trên ngọn đồi cao, xung quanh cây cối rợp bóng. Bước qua cổng tam quan, du khách sẽ thấy sân đền rộng thoáng, hai bên là các lầu thờ Cô, Cậu. Gian chính gồm ba cung:
- Tiền bái: thờ Công Đồng, Quan Hoàng, Trần Triều.
- Trung bái: có Ban Tam Tòa Thánh Mẫu, Ban Sơn Trang, Ban Chầu Năm.
- Đại bái: nơi thờ chính Chầu Lục, với tượng Chầu mặc áo tím, gương mặt hiền hòa.
Không gian thanh tịnh, linh thiêng, mùi nhang trầm hòa trong tiếng mõ, tiếng chuông khiến lòng người nhẹ nhõm.
Ý nghĩa tâm linh
Người dân tin rằng “đi lễ Mẫu thì ghé đền Chầu”, bởi chỉ khi thành tâm dâng Chầu, lời khấn mới trọn vẹn. Đền trở thành điểm đến hành hương không thể thiếu trong đời sống tín ngưỡng người Lạng Sơn và khách thập phương.
Ngày tiệc khánh lễ và nghi thức hầu đồng
Ngày tiệc Chầu
Theo lệ, 10/5 âm lịch là ngày giáng sinh của Chầu, và 20/9 âm lịch là ngày hóa. Đây là dịp đền tổ chức lễ hội, thu hút đông đảo du khách và con nhang đệ tử.
Nghi thức hầu đồng
Trong giá hầu, Chầu giáng với áo xanh lam, tím hoặc chàm, đầu chít khăn, vai đeo gùi, thắt dao. Đồng thầy múa mồi, ban lộc rượu, bánh trái, đôi khi còn phán truyền và chữa bệnh cho con nhang.
Nghi lễ hầu đồng ở đền Chầu Lục vừa uy nghiêm, vừa gần gũi, chan chứa nét đẹp nghệ thuật dân gian. Âm nhạc văn chầu dìu dặt, vũ điệu uyển chuyển, ánh sáng lung linh – tất cả tạo nên một không gian thiêng hòa trộn với mỹ cảm văn hóa.
Văn chầu ca ngợi Chầu
Trong văn chầu, Chầu được tôn vinh:
“Đêm đông xuống trần gian báo mộng,
Trần thị nương tâm động bào thai.
Sinh ra khác cõi khác người,
Đoan trang nhan sắc, sáng ngời non tiên.”
Lời văn như một khúc ca chan chứa niềm tin và lòng kính ngưỡng của nhân gian dành cho vị thánh Chầu uy linh.
Ý nghĩa văn hóa – tâm linh ngày nay
Gìn giữ di sản
Việc thờ Chầu Cung Lục Nương chính là một phần trong hệ thống thờ Mẫu Tam Tứ Phủ – di sản phi vật thể đã được UNESCO công nhận. Đền Chầu Lục vì vậy không chỉ là chốn tâm linh mà còn là “bảo tàng sống” của văn hóa dân gian miền Bắc.
Gắn kết cộng đồng
Lễ hội Chầu Lục không chỉ là ngày tiệc tín ngưỡng mà còn là dịp gắn kết tình làng nghĩa xóm, nơi bà con cùng nhau dâng lễ, hát văn, múa đồng, chia sẻ niềm tin.
Sức mạnh tinh thần
Trong xã hội hiện đại, nhiều người tìm về đền Chầu không chỉ để cầu tài, cầu lộc, mà còn để tìm lại sự an yên trong tâm hồn. Mỗi nén nhang dâng lên Chầu là một lời nhắc nhở về cội nguồn, về lòng biết ơn và niềm tin hướng thiện.
Hồn Việt trong ánh mắt Chầu Cung Lục Nương
Giữa núi non Hữu Lũng, Đền Chầu Cung Lục Nương như một viên ngọc quý – vừa linh thiêng, vừa bình dị. Ngày nay, mỗi lượt người tìm về nơi đây không chỉ để cầu xin mà còn để tìm lại gốc rễ tâm linh, để nhắc mình nhớ rằng:
“Thờ Thánh, thờ Mẫu không chỉ để cầu lộc tài,
Mà để giữ lấy cái hồn dân tộc,
Giữ lấy niềm tin để vượt qua bão tố nhân gian.”
Chầu Cung Lục Nương vì thế không chỉ là vị Thánh Chầu trong tín ngưỡng Tứ Phủ, mà còn là biểu tượng của sự che chở, của tình yêu thương bao la, của sự kết nối giữa con người với đất trời.
Địa chỉ cơ sở Đồ thờ Chí Trung: thôn Đồng, làng nghề Sơn Đồng, Hà Nội. Số điện thoại: 0961 686 978.