Quy tắc bài trí bàn thờ đúng chuẩn phong thủy

Bài trí bàn thờ sao cho đúng, cho chuẩn phong thủy là điều mà không phải ai cũng biết. Việc làm này đòi hỏi phải tuân theo những quy tắc sau.

Quy tắc Âm Dương và Vô Cực: Theo phong tục Việt Nam. Người ta trang hoàng bàn thờ bằng hai màu chính là vàng và đỏ. Căn cứ trong cách giải thích vũ trụ quan của Lão giáo, thì màu vàng và màu đỏ biểu tượng cho khí âm dương tiên thiên. Vào thời nguyên thủy, hai màu vàng, đỏ trộn lẫn với nhau trong Thái cực, (mà Thái Cực sinh ra âm dương, âm dương sinh ra Ngũ Hành để tạo ra trời đất).

Quy tắc bài trí bàn thờ đúng chuẩn phong thủy — Cách bài trí bàn thờ gia tiên

Bát nhang tượng trưng cho “Vô Cực”, tức là tính không cùng cực trong nghĩa lý vô cực của trời đất.

Lư hương tượng trưng cho âm dương. Lư hương và hai chân đèn gọi là bộ “Tam Sự”. Nếu có thêm “ống đựng hương” và “ống đựng đũa” thì lư hương, hai chân đèn, ống đựng hương, và ống đựng đũa được gọi là bộ “Ngũ Sự”.

– Quy tắc Ngũ Hành: Việc bày bàn thờ còn phải theo tiêu chuẩn của Ngũ Hành: Kim (lư hương, chân đèn), Mộc (chân nhang, đũa, bài vị), Thủy (nước và rượu), Hỏa (đèn, nến), và Thổ (cát trong bát nhang, hay các đồ bằng sứ).

Ngày nay người ta bày 5 thứ trái cây ở địa phương hợp với ước muốn của dân chúng như: mãng cầu, xoài, đu đủ, thơm (dứa), và mận,..

– Đông bình Tây quả: Bình bông (hoa) và mâm ngũ quả (trái cây) được bày theo quy tắc “Đông bình Tây quả”, tức là bình bông đặt ở phía Đông và mâm ngũ quả đặt ỏ phía Tây vì có hoa rồi mới có quả. Nhờ ánh sáng mặt trời từ phương Đông nên hoa mới kết thành quả. Hoa quả mang ý nghĩa dưỡng dục sinh thành của tổ tiên, ông bà, và cha mẹ.

Để dễ phân biệt hướng Đông và Tây, người ta dựa theo địa lý và bản đồ. Nếu lấy hướng trước mặt là hướng Bắc để làm chuẩn thì bên phải là hướng Đông bên trái là hướng Tây, và sau lưng là hướng Nam.

Vì bàn thờ được thiết lập tùy theo tiện nghi trong nhà, không nhất thiết phải theo đúng phương hướng thực của đất trời nên người ta phân biệt Đông và Tây bằng cách căn cứ vào hướng của bàn thờ đã được thiết lập sẵn. Không cần biệt hướng thật của bàn thờ là hướng nào nhưng người ta cứ đương nhiên coi hướng bàn thờ là hướng Nam. Lý do là theo phong tục về nghi lễ, khi xây từ đường, miếu, chùa, hay đền thờ, người ta thường xây mặt tiền quay mặt về hướng Nam. Chính vì thế mà người ta có thói quen bày bàn thờ ở trong nhà, nếu có thể được, theo hướng Nam. Nếu không thể bày theo hướng chính Nam, người ta cũng cứ coi hướng bàn thờ đã bày là hướng Nam. Nếu coi hướng bàn thờ là hướng Nam thì bình bông phải được để ở bên trái (phía Đông) và mâm ngũ quả được bày ở bên phải (phía Tây) của bàn thờ tính theo hướng của bàn thờ.

Quy tắc Tam Tài (Thiên Địa Nhân): Lý do phải bày ba bát cơm, ba đôi đũa, ba chén rượu hay nước trên bàn thờ là tượng trưng cho Tam Tài là Thiên, Địa và Nhân, tức là Trời, Đất, và Người. Điều này có liên quan đến lẽ biến dịch của vũ trụ. Người được coi là nơi qui tụ đức của trời và đất. Khi cúng, mỗi người thường thắp 3 nén nhang cũng nằm trong ý nghĩa này.

Tuy nhiên, ngày nay việc bày bàn thờ còn tùy theo mỗi nơi và mỗi gia đình, tùy theo phương tiện, giàu nghèo, bày thế nào cũng được, miễn sao thể hiện được sự trang nghiêm, thành kính và đẹp mắt.

Việc cúng tổ tiên còn thể hiện trong câu “sống sao thác vậy”. Câu này có ngụ ý là, tuy người thân đã mất nhưng lòng kính mến của người trong gia đình đối với người quá cố vẫn giống như lúc họ còn sinh tiền. Khi sống người quá cố thích thứ gì thì khi chết sẽ được con cháu cúng thứ đó.

* Ghi chú: Cơ sở Đồ thờ Sơn Đồng chuyên đóng bàn thờ gia tiên với nhiều mẫu, kiểu dáng đẹp, chất lượng bền theo thời gian. Quý khách có thể tham khảo các mẫu bàn thờ đẹp dưới đây: