Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên là nơi linh thiêng thờ phụng Thánh Mẫu và 12 cô Tiên – biểu tượng tâm linh của tín ngưỡng Tứ Phủ Việt Nam.
Trong văn hóa tâm linh người Việt, động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên không chỉ là nơi hành lễ, mà còn là biểu tượng của niềm tin, sự che chở, và truyền thống tôn kính các đấng linh thiêng đã tồn tại hàng trăm năm qua.
Từ bao đời nay, người Việt tin rằng Thánh Mẫu và 12 cô Tiên là những vị thần linh thiêng cai quản thiên giới, hỗ trợ nhân gian, đặc biệt là trong tín ngưỡng Tứ Phủ. Mỗi khi bước vào một không gian thờ cúng có đặt Động thờ Mẫu, ta dễ dàng cảm nhận được một sự tĩnh lặng linh thiêng – nơi con người đối thoại với thế giới vô hình qua khói hương nghi ngút và ánh sáng vàng ấm áp.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về ý nghĩa sâu xa của Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên, cũng như cách bài trí đúng chuẩn. Vì sao phải có động thờ trong điện thờ Sơn Trang? Vì sao lại thờ đủ 12 cô Tiên? Và chọn chất liệu, tạo hình thế nào để đúng với văn hóa và phong thủy?
Trong bài viết này, Đồ thờ Chí Trung sẽ giúp bạn khám phá đầy đủ ý nghĩa tâm linh, nguồn gốc, đặc điểm và cách lựa chọn Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên – từ đó thêm hiểu và thêm lòng thành kính với cội nguồn tâm linh dân tộc.
Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên là gì? – Nguồn gốc, đặc điểm và ý nghĩa
Hình thức thờ tự độc đáo của tín ngưỡng Tứ Phủ
Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên là một dạng không gian thờ tự được tạo hình mô phỏng hang động hoặc núi rừng thiêng liêng – nơi Thánh Mẫu và các vị tiên cô ngự trị. Đây là hình ảnh biểu trưng đặc sắc trong tín ngưỡng Tứ Phủ – tín ngưỡng thờ Mẫu được người Việt tôn kính qua nhiều thế hệ.
Trong các điện thờ, phủ thờ, hay không gian gia đình có thờ Sơn Trang, Động thờ Chúa Sơn Trang được coi là phần thiêng nhất, nơi đặt tượng Mẫu Thượng Ngàn – vị Mẫu cai quản miền rừng núi và 12 cô Tiên là thị giả, phò tá.
Việc thờ Động Mẫu mang ý nghĩa vừa tôn kính Thánh Mẫu, vừa tạo dựng một không gian mô phỏng cõi thiêng – nơi con người hướng về sự bảo hộ, bình an và linh ứng từ chốn thần linh.
Nguồn gốc gắn với truyền thuyết và văn hóa bản địa
Nguồn gốc của Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên bắt nguồn từ tín ngưỡng dân gian kết hợp với truyền thuyết về Thánh Mẫu Thượng Ngàn – một vị Mẫu có công khai phá rừng núi, giúp dân làm nương, chữa bệnh và bảo vệ cuộc sống an lành.
Cùng với đó là hình ảnh 12 cô Tiên, tượng trưng cho 12 phương trời, 12 tháng âm lịch, 12 sắc thái nhân sinh, vừa mang tính huyền thoại, vừa gắn bó chặt chẽ với đời sống mùa vụ, sinh hoạt và quan niệm về vũ trụ của người xưa.
Có thể xem đây là một mô hình thờ tự tiêu biểu kết tinh từ tín ngưỡng bản địa và tư tưởng triết lý phương Đông về sự giao hòa giữa con người – thiên nhiên – thần linh.
Đặc điểm tạo hình đặc trưng – mang linh khí núi rừng
Động thờ Mẫu đẹp thường được tạo hình như một tiểu sơn động thu nhỏ, có kết cấu đa tầng lớp và chiều sâu thị giác. Trong động:
- Tượng Mẫu Chúa Sơn Trang đặt chính giữa, thường cao lớn, uy nghi, khoác áo màu xanh – biểu tượng của núi rừng.
- Hai bên là 12 tượng cô Tiên, chia thành hai hàng, thể hiện trạng thái múa hát, dâng lễ hoặc chắp tay hộ giá.
- Phía sau hoặc phía trên động thường có phù điêu mây trời, chim thú, non bộ thu nhỏ, tạo nên cảm giác huyền ảo như chốn bồng lai.
Toàn bộ Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên được chế tác từ gỗ mít, gỗ gụ, gỗ hương, chạm khắc hoàn toàn thủ công với hoa văn tinh xảo, thường sơn son thếp vàng, hoặc giữ nguyên màu gỗ mộc theo yêu cầu phong thủy.
Ý nghĩa phong thủy và tâm linh sâu sắc
Không chỉ là không gian để hành lễ, Động thờ Chúa Sơn Trang còn mang nhiều tầng ý nghĩa tâm linh:
- Tượng trưng cho sự linh thiêng và che chở: Mẫu và các cô Tiên là những đấng thần linh bảo vệ vùng núi rừng, giúp nhân gian an cư lạc nghiệp.
- Cân bằng âm dương – khai mở tâm linh: Động là hình ảnh âm tính – núi hang, là nơi thu hút linh khí, điều hòa năng lượng, rất tốt cho không gian thờ cúng.
- Khơi nguồn tín ngưỡng bản sắc Việt: Qua việc dựng động thờ, người Việt khẳng định lòng hiếu kính với cội nguồn, giữ gìn nét văn hóa riêng có của dân tộc.
Đặc biệt, 12 cô Tiên còn tượng trưng cho 12 “năng lượng hỗ trợ” trong đời sống: từ tài lộc, nhân duyên, trí tuệ đến sức khỏe, sự nghiệp. Việc thờ đầy đủ 12 cô trong động là cách để cầu mong cuộc sống viên mãn, đủ đầy về cả vật chất lẫn tinh thần.
Mỗi chi tiết trong một động thờ không đơn thuần là trang trí, mà là cả một câu chuyện về văn hóa – tâm linh – mỹ thuật được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Vai trò của Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên trong không gian tín ngưỡng Việt
Trong đời sống tâm linh của người Việt, việc thờ phụng Thánh Mẫu và 12 cô Tiên không chỉ đơn thuần là một hình thức lễ nghi, mà còn là sự tiếp nối dòng chảy văn hóa tâm linh lâu đời. Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên, với tạo hình mang đậm yếu tố huyền thoại và thiêng liêng, giữ vị trí trung tâm trong các điện thờ thuộc hệ thống tín ngưỡng Tứ Phủ – đặc biệt là Phủ Sơn Trang.
Thể hiện niềm tôn kính với Thánh Mẫu – Mẹ linh thiêng của muôn loài
Thánh Mẫu trong tín ngưỡng Việt là hiện thân của đất trời, của thiên nhiên bao dung và che chở. Khi được đặt trong Động thờ Chúa Sơn Trang, hình tượng Mẫu càng trở nên uy nghi, gần gũi và linh thiêng. Động thờ không chỉ là nơi “ngự” của Mẫu, mà còn là điểm hội tụ linh khí, nơi giao thoa giữa cõi trần và cõi thiêng.
Ghi nhớ công đức và vai trò hộ trì của 12 cô Tiên
12 cô Tiên là những vị tiên nữ trong truyền thuyết, đại diện cho 12 tháng trong năm, tượng trưng cho đủ đầy các phương diện cuộc sống như: tài lộc, duyên lành, sức khỏe, trí tuệ, bình an… Trong Động thờ Sơn Trang, mỗi cô Tiên được đặt ở vị trí trang trọng, thể hiện sự hài hòa giữa hình tướng và năng lượng tâm linh.
Việc lập Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên không chỉ để cầu xin phù hộ, mà còn là cách con cháu tỏ lòng hiếu kính, ngưỡng vọng với tổ tiên và các bậc thần linh đã gìn giữ đất trời.
Không gian thiêng liêng gắn kết giữa con người và thần linh
Khác với các hình thức thờ cúng truyền thống khác, động thờ tạo nên một không gian bán khép kín, tái hiện hình ảnh “hang động linh thiêng” nơi Mẫu và các cô tu tiên, đắc đạo. Nhờ vậy, mỗi lần hành lễ trước Động thờ Mẫu đẹp, người tín chủ như đang bước vào chốn tiên giới – nơi tĩnh tại, trong lành, dẫn lối tâm hồn thanh tịnh.
Với sự xuất hiện của Động thờ bằng gỗ mít, gỗ gụ, gỗ dổi được chạm khắc tinh xảo tại các đền, phủ, hay thậm chí trong chính gian thờ gia đình, Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên trở thành biểu tượng cụ thể của sự kết nối giữa truyền thống – tâm linh – nghệ thuật dân gian.
Vai trò điều hòa âm dương – thu hút linh khí
Theo quan niệm phong thủy, đặt Động thờ Sơn Trang trong không gian thờ cúng giúp điều hòa năng lượng, cân bằng âm dương. Tượng Mẫu và các cô tiên tọa trong động giống như những “pháp khí” sống động, giữ gìn sự an ổn cho gia đình, hóa giải sát khí và mang lại may mắn lâu dài.
Có thể nói, không gian có sự hiện diện của Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên chính là sự gợi nhắc về cội nguồn tâm linh, là nơi an trú tinh thần của cả một cộng đồng tín ngưỡng, đồng thời cũng là di sản văn hóa thiêng liêng mà mỗi gia đình Việt cần gìn giữ và phát huy.
Một số mẫu Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên đẹp tại Sơn Đồng
Làng nghề Sơn Đồng (Hoài Đức – Hà Nội) từ lâu nổi danh với nghệ thuật chế tác tượng Phật, đồ thờ gỗ thủ công truyền thống. Trong đó, các mẫu Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên do nghệ nhân nơi đây thực hiện luôn mang nét đẹp cổ truyền, chuẩn tín ngưỡng Tứ Phủ, phù hợp với nhiều không gian thờ cúng từ phủ đền cho tới gia đình nhỏ.
Dưới đây là một số kiểu mẫu tiêu biểu được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn:
Mẫu động gỗ mít nguyên khối – chạm nổi 3D
Một trong những mẫu Động thờ Mẫu đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay là mẫu động gỗ mít nguyên khối, chế tác bằng gỗ mít già vàng óng, ít cong vênh, phù hợp môi trường Việt Nam. Nổi bật ở mẫu này là kỹ thuật chạm khắc 3D sâu tầng, tái hiện hình ảnh rừng núi sống động:
- Tượng Mẫu Chúa Sơn Trang đặt trung tâm, dáng uy nghiêm, màu áo xanh biểu trưng cho thiên nhiên.
- 12 cô Tiên tạo hình đa dạng: cô cầm quạt, cô đánh đàn, cô múa, cô dâng hoa… gợi nên một không gian linh động, tươi sáng.
- Phía sau và hai bên là hình ảnh suối nguồn, rừng cây, mây trời – mang lại cảm giác yên bình và linh khí dồi dào.
Đây là kiểu mẫu phù hợp với các điện phủ lớn hoặc gia đình có không gian thờ riêng biệt, muốn thể hiện sự đầu tư chỉn chu và bền vững.
Mẫu động thờ có phối tiểu cảnh non bộ – ánh sáng led
Một lựa chọn hiện đại, kết hợp giữa truyền thống và thẩm mỹ đương đại, là mẫu động phối tiểu cảnh:
- Khung động bằng gỗ gụ hoặc gỗ hương, được sơn thếp nhũ đồng hoặc giữ nguyên màu mộc.
- Bên trong động có bố trí non bộ mini, kết hợp đèn led ánh vàng, tạo hiệu ứng lung linh huyền ảo như tiên giới.
- Các tượng Mẫu và cô Tiên được sắp đặt khéo léo theo lớp lang, phối hợp tiểu cảnh, hoa lá, mây khói…
Dòng sản phẩm này rất được ưa chuộng bởi các điện thờ tại miền Bắc, vì tạo cảm giác thật như tiên cảnh, vừa linh thiêng vừa nghệ thuật cao.
Mẫu Động thờ Sơn Trang mini – để bàn thờ gia đình
Với các gia đình ở nhà phố, chung cư nhưng vẫn muốn thiết lập không gian thờ Chúa Sơn Trang, thì các mẫu Động thờ mini là giải pháp lý tưởng:
- Kích thước vừa vặn (từ 40–80cm), dễ lắp đặt trong bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ Mẫu riêng.
- Vẫn đủ 1 tượng Mẫu và 12 tượng cô Tiên, nhưng được tinh giản và sắp xếp gọn gàng.
- Có thể làm từ gỗ dổi hoặc gỗ mít sơn mài, tùy điều kiện gia chủ.
Mẫu này đặc biệt phù hợp cho những ai muốn thể hiện lòng thành kính nhưng không có điều kiện không gian rộng lớn.
Mẫu động kích thước lớn – chuyên dùng cho đền phủ
Đối với các công trình tín ngưỡng quy mô lớn như đền, phủ, điện thờ…, các mẫu động có kích thước từ 1,8–2,5 mét là lựa chọn được ưu tiên:
- Thiết kế 3 tầng – chia rõ các cấp độ thần linh: Thượng – Trung – Hạ.
- 12 cô Tiên được chia đều hai bên, trên mỗi tầng một hàng, tạo cảm giác bao quanh và hộ giá cho Mẫu.
- Mẫu thường thếp vàng, dát bạc hoặc sơn thếp truyền thống kết hợp hoa văn mây lửa, cánh sen, hổ phù, tạo nên vẻ đẹp uy nghi đậm chất cổ truyền.
Đây là lựa chọn lý tưởng để khẳng định sự trang nghiêm, đúng chuẩn nghi lễ trong các không gian thờ cúng tập thể.
Lưu ý khi chọn mẫu Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên:
- Chọn chất liệu gỗ chuẩn: Gỗ mít là lựa chọn tối ưu vì nhẹ, dễ chạm khắc, mang màu vàng tâm linh và ít cong vênh.
- Tượng đủ 12 cô: Nên đảm bảo đủ số lượng và tên gọi, tránh thiếu sót – thể hiện sự thành tâm và tôn kính.
- Phối màu đúng hệ: Sơn xanh cho Mẫu Thượng Ngàn, kết hợp với áo thêu, khăn phủ, nền động phù hợp mệnh gia chủ.
- Tạo hình sinh động, có hồn: Gương mặt tượng phải thể hiện nét thanh cao, thần thái nhẹ nhàng – đúng với tính cách các cô Tiên trong tín ngưỡng dân gian.
Dù là mẫu đơn giản hay công phu, thì mỗi Động thờ Sơn Trang đều là một tác phẩm kết tinh văn hóa – tín ngưỡng – nghệ thuật mà người thợ làng Sơn Đồng gửi gắm trọn tâm huyết.
Cách bài trí Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên đúng chuẩn
Trong tín ngưỡng Tứ Phủ, không gian thờ cúng được ví như “cung đình thu nhỏ của thần linh”. Vì thế, việc bài trí Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên không thể tùy tiện, mà cần tuân theo các nguyên tắc nhất định về tâm linh, lễ nghi và phong thủy. Một động thờ đẹp chưa đủ – cái cốt yếu là phải bày đúng vị trí, đúng tầng lớp và đúng lễ nghĩa, để thể hiện lòng thành kính và giúp người thờ cảm được linh ứng từ cõi vô hình.
Vị trí đặt Động thờ trong không gian thờ
Trong hệ thống thờ Mẫu Tứ Phủ, đặc biệt là tại các điện Sơn Trang, Động thờ Chúa Sơn Trang thường được bố trí tại cung riêng biệt – phía bên phải điện chính (từ ngoài nhìn vào) hoặc ở cung trong cùng nếu không gian rộng.
Đối với bàn thờ gia đình có thờ Mẫu, có thể đặt Động thờ mini phía bên trái hoặc chính giữa, tùy theo kết cấu ban thờ, nhưng cần lưu ý:
- Không đặt động thờ đối diện cửa ra vào, nhà vệ sinh hoặc gương soi, vì dễ thất khí, ảnh hưởng phong thủy.
- Nền dưới Động nên đặt một lớp đệm vải đỏ hoặc vàng để giữ khí, tăng tính trang trọng.
- Tránh đặt trực tiếp dưới gầm cầu thang, hoặc nơi có nhiều người qua lại, ồn ào.
Việc đặt đúng vị trí không chỉ thuận theo tâm linh mà còn giúp động thờ “tụ khí”, mang lại sự bình yên cho cả gia đạo.
Cách sắp đặt tượng trong Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên
Khi đã có một Động thờ Mẫu đẹp, việc sắp xếp tượng bên trong cần tuân thủ đúng thứ tự linh vị, để thể hiện tôn ti trật tự:
- Chính giữa động: Tượng Mẫu Thượng Ngàn (Chúa Sơn Trang) – tượng lớn nhất, thường đặt ở tầng cao nhất, phía trong cùng.
- Hai bên: 12 tượng Cô Tiên Sơn Trang, chia đều mỗi bên 6 vị. Cách chia thông dụng:
- Bên trái: Cô Đôi, Cô Ba, Cô Sáu, Cô Chín, Cô Mười, Cô Bé
- Bên phải: Cô Tư, Cô Năm, Cô Bảy, Cô Tám, Cô Mười Một, Cô Mười Hai
- Trước tượng Mẫu: Đặt bát hương thờ Sơn Trang, thường là bát riêng, không dùng chung với thần linh khác.
Tượng các Cô nên được phối màu trang phục khác nhau, thể hiện cá tính từng vị – nhưng cần hài hòa tổng thể để giữ tính mỹ thuật và linh thiêng.
Các vật phẩm đi kèm động thờ
Một Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên đúng chuẩn không thể thiếu các vật phẩm phụ trợ sau:
- Lọ hoa sen, đèn thờ dây đồng hoặc đèn led vàng – tạo ánh sáng ấm linh thiêng.
- Mâm bồng ngũ quả, ống hương, lọ lộc bình mini, đĩa trầu cau, tượng pháp khí như kiếm gỗ, quạt thờ, lọng che…
- Khăn phủ động, vải điều đỏ, hoặc vải vàng thêu hoa văn mây rồng phủ mặt bàn, phía dưới chân động.
Tất cả những vật phẩm này không chỉ mang tính trang trí, mà còn là phần tạo khí – tụ khí – dẫn khí, giúp tăng cường năng lượng linh thiêng cho không gian thờ.
Một số lưu ý khi bài trí động thờ
- Không đặt tượng Mẫu và các cô chung ban với các tín ngưỡng khác (ví dụ thần tài, phật giáo…).
- Không để tượng hư hỏng, mẻ vỡ trong động – cần thay mới hoặc sửa chữa kịp thời.
- Không đặt gương soi chiếu thẳng vào động, tránh tán khí.
- Nên thay hoa tươi định kỳ, tránh để hoa khô, trái cây héo.
- Khi dâng lễ, nên thắp hương số lẻ (1, 3, hoặc 5 nén), dùng hương sạch (trầm, hương thảo mộc).
Cách sắp đặt không cần cầu kỳ, nhưng phải thể hiện sự tỉ mỉ, trang nghiêm và lòng thành kính của người thờ phụng.
Mua Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên ở đâu uy tín tại Hà Nội?
Trong bối cảnh ngày càng nhiều cơ sở cung cấp đồ thờ thủ công mỹ nghệ, việc chọn một nơi làm Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên đúng chuẩn tín ngưỡng, đảm bảo chất lượng gỗ và chạm khắc tinh xảo không phải là điều dễ dàng. Bởi đây không chỉ là một món đồ trang trí, mà là biểu tượng linh thiêng trong đời sống tâm linh người Việt.
Nếu bạn đang tìm một địa chỉ đặt làm Động thờ Sơn Trang uy tín tại Hà Nội, thì Đồ thờ Chí Trung – làng nghề Sơn Đồng chính là lựa chọn đáng tin cậy được nhiều gia đình, phủ điện, đền chùa tin tưởng.
Vì sao nên chọn Đồ thờ Chí Trung?
1. Nơi hội tụ tinh hoa làng nghề Sơn Đồng
Tọa lạc ngay trung tâm làng nghề Sơn Đồng – nơi có truyền thống hàng trăm năm trong chế tác tượng Phật, đồ thờ, Đồ thờ Chí Trung kế thừa đầy đủ tinh hoa nghề mộc cổ truyền:
- Các mẫu Động thờ Mẫu đẹp đều được thiết kế theo đúng hình thế Sơn Trang – tạo hình động núi kỳ vĩ, sống động như thật.
- Tượng Mẫu, tượng 12 cô Tiên chạm khắc thủ công, thể hiện thần thái chuẩn tín ngưỡng Tứ Phủ, vừa sinh động vừa thanh cao.
2. Sử dụng chất liệu gỗ tuyển chọn – bền đẹp trọn đời
Tùy vào ngân sách và yêu cầu khách hàng, cơ sở cung cấp nhiều lựa chọn:
- Động thờ gỗ mít: màu vàng tâm, nhẹ mùi thơm, lên nước bóng đẹp theo thời gian.
- Gỗ gụ, gỗ hương, gỗ dổi: độ cứng cao, vân gỗ sang trọng, phù hợp không gian lớn.
- Mỗi mẫu động đều được xử lý chống mối mọt, cong vênh, đảm bảo sử dụng lâu dài.
3. Chạm khắc tỉ mỉ – chuẩn từng chi tiết tín ngưỡng
Động được thiết kế phân tầng rõ ràng, tượng đặt đúng vị trí, phối màu áo tượng theo đúng sắc hệ Sơn Trang:
- Mẫu mặc áo xanh, các Cô Tiên mặc đa sắc: hồng, vàng, tím, trắng…
- Nền động trang trí phù điêu mây, non bộ, hoa sen, hổ phục… đậm chất linh thiêng.
- Có thể yêu cầu phối thêm đèn led, tiểu cảnh, hoa văn cổ… tùy sở thích và không gian.
4. Tư vấn phong thủy và lễ nghi đầy đủ
Không chỉ bán sản phẩm, Đồ thờ Chí Trung còn hỗ trợ:
- Tư vấn chọn kích thước động phù hợp ban thờ, mệnh tuổi gia chủ
- Hướng dẫn bài trí tượng Mẫu, tượng cô Tiên đúng nghi lễ
- Hỗ trợ lắp đặt tận nơi trong và ngoài Hà Nội, với đội ngũ thợ lành nghề và lễ nghi bài bản
Chính sự tận tâm và hiểu sâu tín ngưỡng đã làm nên uy tín vững bền cho Chí Trung trong lòng khách hàng gần xa.
Thông tin liên hệ đặt mua Động thờ Thánh Mẫu và 12 cô Tiên
📍 Xưởng sản xuất: Thôn Đồng, xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức, Hà Nội
📞 Hotline tư vấn & đặt hàng: 0961 686 978
📧 Email: dothosondong86@gmail.com
🌐 Website chính thức: https://dothosondong86.com
Ngoài các mẫu động có sẵn, quý khách hoàn toàn có thể đặt thiết kế riêng theo kích thước, chất liệu và mẫu tượng mong muốn. Từ Động thờ Chúa Sơn Trang đơn giản đến những mẫu công phu cho điện lớn – Chí Trung đều có thể đáp ứng nhanh chóng và đúng ý.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.