Tin tức
Tứ Phủ Thánh Mẫu: Tinh Hoa Tín Ngưỡng Thờ Mẫu Việt Nam
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ là một trong những tín ngưỡng dân gian thuần Việt, có lịch sử lâu đời và biến chuyển linh hoạt theo sự thay đổi của xã hội Việt Nam.
Người dân tìm đến với Mẫu để được che chở, an ủi về tinh thần, đồng thời cũng để bày tỏ lòng tri ân và tôn vinh vai trò của người mẹ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về tín ngưỡng này. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về Tứ Phủ Thánh Mẫu – một tín ngưỡng đặc sắc của văn hóa Việt Nam.
Tứ Phủ Là Gì?
Tứ Phủ, hay còn gọi là Tứ Phủ Thánh Mẫu, là một nhánh tín ngưỡng thờ Mẫu phổ biến nhất ở miền Bắc Việt Nam. Đây là một hệ thống tôn giáo và tín ngưỡng mà trong đó hình ảnh và vai trò của người mẹ – người phụ nữ được tôn vinh một cách hài hòa.
Tứ Phủ Bao Gồm Những Gì?
Tứ Phủ hàm chỉ bốn phủ quản cai bốn cõi hình thành nên vũ trụ, theo quan điểm của Đạo Mẫu Tứ Phủ:
- Thiên Phủ [天府]: Quản cai cõi trời.
- Địa Phủ [地府]: Quản cai cõi đất.
- Thoải Phủ [水府]: Quản cai cõi nước.
- Nhạc Phủ [岳府]: Quản cai cõi thượng ngàn.
Các vị thần thánh trong Tứ Phủ thuộc về một phủ cụ thể và có trang phục màu sắc tương đồng với phủ của mình. Ban đầu, người dân chỉ thờ phụng Tam Phủ: Thiên, Địa, Thoải. Từ thế kỷ XV, Nhạc Phủ được thêm vào hệ thống, trở thành Tứ Phủ như hiện nay.
Cơ Sở Hình Thành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ là một tín ngưỡng nội sinh, có từ hàng ngàn năm trước. Trong tiềm thức của người Việt Nam, mọi thứ trên trời và dưới đất đều có những vị thần cai quản. Đặc biệt, nền kinh tế trồng lúa nước đã khiến người dân thờ các vị thần về nước (Thoải Phủ). Cùng với địa hình ¾ là đồi núi, người dân cũng thờ các vị thần về Nhạc Phủ để mong tránh được những tai ương từ thiên nhiên.
“Mẫu” là hình tượng biểu trưng cho đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam. Tín ngưỡng này không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh mà còn là một hiện tượng văn hóa dân gian phong phú, củng cố ý thức cộng đồng.
Hệ Thống Điện Thần Tứ Phủ
Hệ thống điện thần Tứ Phủ được xây dựng chặt chẽ, giống như mô hình nhà nước từ trung ương đến địa phương:
- Quán Thế Âm Bồ Tát và Kim Đồng – Ngọc Nữ: Dù không thuộc hệ thống Tứ Phủ, nhưng họ thường được tôn kính ở hàng đầu tiên, thể hiện tinh thần trượng thừa Phật giáo trong Đạo Mẫu Tứ Phủ.
- Vua Cha (Tứ Phủ Thánh Đế).
- Thánh Mẫu.
- Ngũ Vị Tôn Quan.
- Tứ Phủ Thánh Chầu.
- Tứ Phủ Thánh Hoàng.
- Thánh Cô và Thánh Cậu.
Kết Luận
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ là một phần không thể thiếu của văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, mang trong mình những giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc. Qua việc tôn vinh những người có công với dân tộc và đất nước, tín ngưỡng này thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Đạo Mẫu cũng là biểu tượng của chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, với người Mẹ – Mẫu là nhân vật trung tâm, góp phần giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống của đất nước.
Tứ Phủ Thánh Mẫu không chỉ là một tín ngưỡng mà còn là biểu hiện của sự tri ân và tôn vinh những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc, thể hiện lòng yêu nước và tôn trọng truyền thống dân tộc.